هر کسب و کار یا شخص حقیقی و حقوقی که مشمول پرداخت مالیات است باید در سامانه مودیان هم ثبت نام کند. بنابراین سامانه مودیان برای تمام فعالان اقتصادی نامی آشنا و امری ضروری است. اگر شما جزو کسانی هستید که هنوز اطلاعات کافی درباره سامانه مودیان ندارید در این مقاله از فینتو به توضیح کامل سامانه مودیان و هر آنچه نیاز دارید درباره این سامانه و نحوه ثبت نام بدانید آن میپردازیم
 
سامانه مودیان چیست؟
سامانه مودیان سامانه ای آنلاین و متعلق به سازمان امور مالیاتی است است که در آن به مشمولان نظام مالیاتی کارپوشه ای اختصاص داده میشود تا تبادل اطلاعات مربوط به مالیات مودی از طریق این کارپوشه بین سازمان مالیات و مودی انجام شود. همچنین امکان ارسال صورتحساب الکترونیکی نیز از طریق همین سامانه وجود دارد که به وسیله آن فروشندگان فاکتورهای خرید خود را در سامانه بارگذاری میکنند و خریدار نیز لازم است که آن را تایید کند. این سامانه به منظور جلوگیری از فساد مالی، راه و روش های تقلب مالی و فرار مالیاتی راه اندازی شده تا تمام اطلاعات مالیاتی مشمولان نظام مالی با دقت در آن تجمیع شود

مودیان یعنی چه؟
مودی مالیاتی به چه کسی گفته میشود؟ از آنجایی که نام سامانه مودیان این روزها همه جا پیچیده است، برای برخی این سوال پیش می اید که “مودی” به چه معناست؟ خوب است بدانید که به هر شخصی (اعم از حقیقی و حقوقی) که در سازمان مالیات یک پرونده مالیاتی داشته باشد، مودی گفته میشود. مودی مالیاتی نیز شخص حقیقی یا حقوقی است که در سازمان مالیات پرونده دارد و مطابق با قانون مشمول نظام مالیاتی است و لازم است که تکالیف مالیاتی خود را در زمان های مقرر شده انجام دهد، و در صورت نیاز مالیات خود را پرداخت نماید
پایانه های فروشگاهی چیست؟
همانطور که احتمالا بارها خوانده و شنیده اید، سازمان مالیات همراه با سامانه مودیان از عبارت دیگری نیز استفاده میکند با عنوان “پایانه های فروشگاهی” که حتما بارها عبارت کامل آن یعنی ” قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان” را شنیده اید. اما پایانه های فروشگاهی به چه معنا است؟ به طور کلی هر فروشگاهی که 3 شرط زیر را دارا باشد، یک پایانه فروشگاهی محسوب میشود:
اتصال به سامانه مودیان
صدور صورت‌حساب الکترونیکی
اتصال به شبکه‌های پرداخت رسمی
 
چه کسانی باید در سامانه مودیان ثبت نام کنند؟
میتوان گفت که مطابق با قانون جدید سامانه مودیان تمام فعالان اقتصادی در هر زمینه ای ملزم به ثبت نام در سامانه مودیان هستند. اگر بخواهیم به صورت جزئی تر به افراد و کسب و کارهایی که ملزم به ثبت نام در سامانه مودیان هستند، میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
تمامی شرکت های حقوقی از جمله: شرکت های سهامی خاص، شرکت های تجاری، شرکت های مسئولیت محدود، تعاونی و….
تمام افراد حقیقی و حقوقی که درآمد  و سود کسب میکنند از جمله درآمدهای مربوط به حقوق و دستمزد، درآمده حاصل از اجاره املاک و سایر درآمدهای حاصل از فروش کالا یا ارائه خدمات
تمامی اشخاص حقیقی که فعالیت تجاری دارند: کسب و کارهای خانگی، فروشگاه های آنلاین و….
موسسات غیرانتفاعی از جمله خیریه ها، بنیادها و…
فعالان اقتصادی که در مناطق ویژه اقتصادی مستقر هستند
مانده ج از بند 5 قانون پایانه های فروشگاهی در این باره می گوید
“کلیه صاحبان مشاغل صنفی و غیر صنفی و اشخاص حقوقی موضوع فصل های ۴ و ۵ باب سوم قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۱۲/۰۳/۱۳۶۶ با اصلاحات و الحاقات بعدی آن، مشمول ثبت نام در سامانه مودیان هستند”
 
سامانه مودیان برای اشخاص حقیقی
آیا اشخاص حقیقی باید در سامانه مودیان ثبت نام کنند؟ پاسخ این است که بله! تمامی اشخاص حقیقی دارای کد ملی که فعال اقتصادی هستند و دارای شرایط زیر هستند باید صورتحساب الکترونیکی خود را به سامانه مودیان ارسال کنند
اشخاص حقیقی که در 6ماهه نخست سال 1402 (تا شهریور ماه 1402) بیشتر از 18 میلیارد تومان فروش داشته اند باید از دی ماه 1402 صورتحساب الکترونیکی خود را ارسال کنند
مشاغل پزشکی، پیرا پزشکی، تجهیزات پزشکی فارغ از میزان فروش و درآمد
داروخانه ها و دامپزشکی ها فارغ از میزان فروش
کسب و کارهای حقوقی، مشاوره حقوقی و وکالت فارغ از میزان فروش و درآمد
فروشندگان طلا، جواهر و پلاتین
فروشندگان مواد معدنی به واحدهای فرآوری مواد معدنی
نکته مهم: اشخاص حقیقی که شامل مشاغل بالا نیستند و کمتر از 18 میلیارد تومان فروش داشته اند، هر زمان از سال 1402 به حد نصاب 18 میلیارد تومان برسند، یک فصل تنفس خواهند داشت و از آغاز فصل بعد مشمول ارسال صورتحساب الکترونیکی به سامانه مودیان هستند
با استفاده از نرم افزار حسابداری آنلاین فینتو میتوانید همین حالا به صورت رایگان صورتحساب الکترونیکی خود را به سامانه مودیان ارسال کنید.
چه کسانی مشمول ثبت نام در سامانه مودیان نیستند؟
:افرادی که مطابق با قانون موظف به ثبت نام در سامانه مودیان نیستند
اشخاص حقیقی موضوع ماده 81 قانون مالیات مستقیم
اشخاص مشمول ماده 142 قانون مالیات مستقیم
صاحبان مشاغل گروه سوم که کالا و خدمات معاف از مالیات بر ارزش افزوده ارائه میکنند
 
آموزش سامانه مودیان
برای ثبت نام در سامانه مودیان لازم است که مودیان مراحل زیر را طی کنند. در ادامه نیز مراحل هرکدام را جداگانه و به تفکیک توضیح داده ایم پس با ما همراه باشید
ثبت‌نام در نظام مالیاتی و تشکیل پرونده
دریافت گواهی امضای الکترونیک
دریافت شناسه یکتای حافظه مالیاتی
دریافت شناسه کالاها و خدمات
 
ثبت نام در نظام مالیاتی و تشکیل پرونده مالیاتی
احتمالا اغلب مودیان مالیاتی پرونده مالیاتی خود را از پیش تشکیل داده اند اما در ضورتی که هنور افدام به تشکیل پرونده مالیاتی نکرده اید لازم است با ورود به سامانه https://tax.gov.ir نسبت به ثبت نام و تشکیل پرونده مالیاتی نزد سازمان مالیات اقدام کنند.
  
آموزش دریافت گواهی امضا الکترونیک 
برای دریافت گواهی امضا الکترونیک مودیان میتوانند از طریق سامانه مرکز صدور گواهی میانی عام به نشانی https://www.gica.ir اقدام به صدور و دریافت امضا الکترونیک کنند
 
ساخت و دریافت رایگان فایل های CSR، کلید خصوصی و کلید عمومی با نرم افزار حسابداری فینتو
ما در نرم افزار حسابداری فینتو این امکان را به صورت رایگان برای تمامی کاربران فراهم کرده ایم تا بتوانند بدون پرداخت هزینه به سامانه مودیان متصل شوند و صورتحساب های الکترونیکی خود را به سامانه مودیان ارسال کنند. یکی از امکانات موجود در بخش سامانه مودیان نرم افزار فینتو این است که میتوانید فایل های CSR و کلید خصوصی و کلید عمومی خود را نیز به آسانی و به صورت رایگان بسازید. نرم افزار حسابداری فینتو 15 روز مهلت تست کاملا رایگان دارد و شما میتوانید همین حالا و تنها با ایجاد حساب کاربری، علاوه بر استفاده از تمامی امکانات حسابداری و رسیدگی به امور مالی کسب و کار خود، ارسال رایگان صورتحساب های الکترونیکی به سامانه مودیان را نیز انجام دهید. آموزش اتصال رایگان نرم افزار حسابداری به سامانه مودیان و ساخت فایل های CSR، کلید عمومی و خصوصی را نیز میتوانید در این مقاله مشاهده کنید: آموزش اتصال رایگان نرم افزار حسابداری فینتو به سامانه مودیان
 
gicaدریافت گواهی امضا الکترونیک به صورت غیر حضوری با 
 مراحل دریافت امضا الکترونیک به صورت غیر حضوری به صورت زیر است
به سامانه gica.ir مراجعه کنید و از قسمت بالای صفحه گزینه ی ” صدور گواهی ” و سپس گزینه ی  “ثبت نام غیر حضوری گواهی الکترونیکی ” را انتخاب کنید
با وارد کردن کامل اطلاعات هویتی در سامانه ثبت نام کنید
پس از ثبت نام از طریق گزبنه ” ثبت درخواست گواهی امضا الکترونیک” درخواست خود را ثبت کنید
بعد از ارسال درخواست یک رسید/ کد رهگیری برای شما صادر میشود که با به همراه داشتن این کد یا رسید لازم است به یکی از شعب دفاتر پیشخوان یا اسناد رسمی مراجغه کنید و نسبت به دریافت گواهی امضا دیجیتال خود اقدام کنید
از طریق سامانه https://www.gica.ir/portal/index?77 میتوانید لیست مراکز و شعبی که خدمات مربوط به گواهی امضا دیجیتال را ارائه میدهند مشاهده کنید و نزدیک ترین مرکز به خود را انتخاب کنید
  
حافظه مالیاتی چیست؟
در بالا اشاره کردیم که حافظه مالیاتی یکی از چهار موردی است که در صورتحساب الکترونیکی وجود دارد. حالا به توضیح بیشتری در مورد آن می پردازیم. حافظه مالیاتی در اصل واسطه ای است برای تبادل اطلاعات میان مودی و سازمان مالیات که تمام اطلاعات مالیاتی اظهار شده توسط مودی در آن ثبت و ذخیره میشود. حافظه مالیاتی دارای یک شماره یکتا است که توسط سازمان مالیات به مودی اختصاص داده میشود
 
 
شناسه یکتا مالیاتی چیست؟
شناسه یکتای مالیاتی یک کد شش رقمی است که توسط سامانه مودیان صادر میشود و برای هر مودی، اختصاص و منحصر به فرد است. این شماره که در قسمت بالایی صورتحساب الکترونیکی قرار میگیرد. برای دریافت شناسه یکتا مالیاتی لازم است که مراحل زیر را طی کنیم
دریافت گواهی امضا الکترونیکی
استخراج امضا عمومی دیجیتال
بارگذاری امضا دیجیتال در کارپوشه مودیان
دریافت شناسه یکتا مالیاتی 
دریافت شناسه کالا و خدمات سامانه مودیان
شناسه کالا و خدمات یک کد 13 رقمی است که توسط سازمان صنعت، معدن و تجارت صادر میشود. دریافت این شناسه 13 رقمی از تاریخ 1401/08/01 برای تمام مودیان مالیاتی که ملزم به ارائه صورتحساب الکترونیکی در سامانه مودیان هستند الزامی است. شناسه کالا و خدمات از دو بخش عمومی و اختصاصی تشکیل شده است که ما در یک مطلب جداگانه به شرح کامل نحوه دریافت شناسه کالا و خدمات پرداخته ایم و پیشنهاد میکنیم برای کسب اطلاعات بیشتر و آموزش نحوه دریافت شناسه کالا و خدمات این مطلب را بخوانید:
“شناسه کالا و خدمات در سامانه مودیان چیست؟ به همراه آموزش کامل”
  
شماره منحصر به فرد مالیاتی چیست؟ – کد 22 رقمی سامانه مودیان
شماره منحصر به فرد مالیاتی یک کد 22 رقمی است. داین کد 22 رقمی دارای 4 بخش است که آن ها را چپ به راست تقسیم میکنیم و هر بخش نشان دهنده یکی از موارد زیر است:
6 رقم اول : حافظه مالیاتی ( که در قسمت فوق به طور کامل به توضیح آن پرداخته ایم)
5 رقم دوم: تاریخ صورتحساب
10 رقم سوم: سریال صورتحساب
آخرین رقم: رقم کنترلی
شماره منحصر به فرد مالیاتی به ازای هر صورتحساب صادر میشود و همانطور که از اسمش نیز پیدا است برای هر صورتحساب منحصفر به فرد است. مودیان مالیاتی زمانی به این شماره نیاز پیدا میکنند که لازم داشته باشند یک صورتحساب را ابطال یا اصلاح بکنند.
“بیشتر بخوانید: جرائم مالیاتی سامانه مودیان، شرایط بخشودگی و بخشنامه“
 
صورتحساب الکترونیکی چیست؟
صورتحساب الکترونیکی که در بالا نیز به آن اشاره کردیم، نوعی از صورتحساب است که در سامانه مودیان صادر میشود و دارای شماره مالیاتی منحصر به فرد است و در حافظه مالیاتی فروشنده ذخیره میشود. اطلاعات مورد نیاز در این صورتحساب با توجه به نوع و کسب کار توسط سازمان اداره مالیات تعیین میشود.
 
انواع صورتحساب الکترونیکی
صورتحساب الکترونیکی به سه دسته زیر تقسیم میشود 
صورتحساب الکترونیکی نوع اول
این نوع از صورتحساب الکترونیکی، صورت حسابی است که به اطلاعات فروشنده، خریدار (هر دو طرف معامله) نیاز دارد و شامل اطلاعاتی به شرح زیر است:
نوع فروش
اطلاعات کامل هویتی خریدار و فروشنده
شناسه کالا/خدمت و شرح کالا/خدمت
واحد سنجش کالای ارائه شده (مقدار یا تعداد)
مبلغ واحد، تخفیف، مبلغ کل، مالیات بر ارزش افزوده
شرح
مقدار پرداخت نقدی یا نسیه
الگوهای صورتحساب الکترونیکی نوع اول
هرکدام از انواع صورتحساب های الکترونیکی با توجه نوع کسب و کار مودیان و میزان فعالیت و معاملات، دارای الگوهایی است. هر یک از الگوها دارای تعدادی اقلام اختصاصی و تعدادی اقلام مشترک با دیگر الگوها هستند. الگوهای صورتحساب الکترونیکی نوع اول عبارت هستند از
الگوی اول: الگوی فروش و خدمات
الگوی دوم : فروش ارز (تنها توسط صرافی ها مورد استفاده قرار میگیرد)
الگوی سوم: طلا، پلاتین و جواهر (تنها توسط طلا فروشی ها مورد استفاده قرار میگیرد)
الگوی چهارم: قرارداد پیمانکاری
الگوی پنجم: قبوض خدماتی
الگوی ششم: بلیط هواپیما
الگوی هفتم: صادرات
 
صورتحساب الکترونیکی نوع دوم
این نوع از صورتحساب فقط شامل اطلاعات فروشنده و سایر اطلاعات مربوط به کالا است و نیازی به درج اطلاعات خریدار ندارد. از آنجایی که در صورتحساب های نوع دوم، نوع معامله نقدی در نظر گرفته میشود، مبلغ مالیات بر ارزش افزوده برای آن ها در نظر گرفته نمیشود.
الگوهای صورتحساب الکترونیکی نوع دوم
الگوهای صورتحساب الکترونیکی نوع دوم عبارت هستند از 
الگوی اول : فروش کالا و خدمات
الگوی دوم: طلا، جواهر و پلاتین (تنها توسط طلا فروشی ها مورد استفاده قرار میگیرد)
 
صورتحساب الکترونیکی نوع سوم
این نوع از صورتحساب در واقع همان رسید پرداختی دستگاه کارتخوان یا درگاه پرداخت الکترونیک است که به عنوان پایانه فروشگاهی مودی پذیرفته میشوند اما به عنوان اعتبار مالیاتی قابل احتساب و استناد قرار نمیگیرند. این نوع از صورتحساب شامل موارد زیر است
مبلغ پرداختی
شماره سوئیچ پرداخت
شماره پایانه
شماره پیگیری
تاریخ و ساعت پرداخت وجه
اطلاعات هویتی بسیار کم از فروشنده
شماره پذیرنده فروشگاهی
الگوهای صورتحساب الکترونیکی نوع سوم
رسید یا گزارش الکترونیکی دستگاه کارتخوان یا درگاه پرداخت الکترونیکی دارای شماره منحصر بفرد مالیاتی
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره مشخاصت و جزییات و مشاهده اقلام اطلاعاتی هر کدام از الگوها، لازم است که به وبسایت https://www.intamedia.ir/ وارد شوبد و سپس مراحل زیر را طی کنید:
از نوار بالای صفحه، گزینه قوانین و مقررات را انتخاب کنبد
بر روی گزینه “پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان” کلیک کنید
از منوی سمت راست که با عنوان “قوانین” وجود دارد، گزینه آیین نامه ها،دستورالعمل ها و نرم افزارهای مرتبط را انتخاب کنید
در ادامه جدیدترین دستور العمل صدور انواع صورتحساب الکترونیکی را که در خرداد 1402 ابلاغ شده است برای دانلود برایتان آماده کرده ایم: دانلود دستور عمل صدور صورتحساب الکترونیکی
برای مطالعه کامل و آموزش جامع نکات انواع صورتحساب و الگوها، همچنین نکات مربوط به حالت های مختلف صدور صورتحساب (ابطالی، برگشت از فروش، ارجاعی و…) مقاله زیر را مطالعه فرمایید
  
صورتحساب ارجاعی در سامانه مودیان چیست
به صورت حسابی که موضوع آن ابطالی، برگشت از فروش یا اصلاحی است صورت حساب ارجاعی گفته میشود
 
مدت زمان تایید یا رد کردن صورتحساب الکترونیکی
مطابق با جدیدترین اعلام سازمان امور مالیاتی، پس  از بارگذاری صورتحساب الکترونیکی توسط فروشنده، خریدار به مدت 21 روز مهلت دارد تا آن را تایید یا رد کند. در صورتی که ظرف مدت تعیین شده فاکتور تایید یا رد نشود به صورت خودکار توسط سامانه مودیان تایید شده محسوب میشود.